Tại sao giá dầu âm – các giếng dầu phải lạy người mua?
Bối cảnh: Dịch bệnh toàn cầu covid bùng phát tại Trung Quốc vào cuối năm 2019 và lan rộng ra toàn cầu khiến các nền kinh tế phải phong tỏa ảnh hưởng cực lớn đến hoạt động. Dầu mỏ chính là chất bôi trơn cho nền kinh tế, lúc này lượng nhu cầu bị hạ thấp đến mức kỷ lục.
Lúc này nảy sinh thêm một cuộc chiến mới giữa Nga – OPEC là cuộc chiến dầu mỏ, cả 2 bên không chịu cắt giảm sản lượng thậm chí còn tăng mạnh sản lượng khai thác buộc bên kia phải xuống thang. Dầu mỏ cũng là loại hàng hóa mà không phải dừng khai thác dễ dàng được, việc này ảnh hưởng đến máy móc, việc tái khởi động lại tốn rất nhiều chi phí. Do lượng cầu giảm mạnh, nguồn cung tăng vọt khiến giá dầu mỏ lao dốc xuống. Lúc này các nước tích cực mua dầu mỏ để dự trữ chờ nền kinh tế hồi phục. Mỹ cũng đã lấp đầy các kho dự trữ quốc gia và đang có ý định mua thêm 75 triệu thùng lập thêm chỗ chứa nhưng chưa được quốc hội phê duyệt. Các tàu lớn cũng được trữ khoảng 160 triệu thùng lênh đênh trên biển với chi phí khá lớn.
Giá dầu âm thực chất là các hợp đồng tương lai được thanh toán theo kiểu tài chính chỉ trao đổi qua lại dòng tiền và không liên quan đến việc nhận hàng trong thực tế và nó khác với giá dầu giao ngay. Hợp đồng mà các nhà đầu cơ (người đam mê các con sóng) lao vào bắt đáy (đã mua từ rất lâu, khi giá dầu quá rẻ) do kỳ vọng thế giới sẽ khống chế được dịch bệnh, kinh tế sẽ hồi phục, lúc này họ sẽ ăn chênh lệch lớn từ giá cả khi bán cho các nơi có nhu cầu dùng dầu thật (như BSR hay POW của VN). Hợp đồng sẽ đáo hạn vào ngày 20/4 và giao hàng trong tháng 5 tới. Khác với cổ phiếu thứ mà họ có thể nắm giữ trong thời gian dài thì dầu mỏ là hàng hóa khi nhận phải có chỗ để, vận chuyển. Với bối cảnh hiện tại, do lo ngại trong tháng 5 tới tình hình thế giới vẫn không được cải thiện họ sẽ phải nhận đống dầu mỏ thật khi mà các kho dự trữ đã quá tải nên họ đã chấp nhận bán giá âm (cắt lỗ) để tránh thua lỗ nhiều hơn nếu phải nhận dầu thật, khi đó các chi phí kho bãi, vận chuyển quá cao. Ngay sau khi đáo hạn giá dầu tháng 6 tăng lên mức 20$ (kỳ vọng vào việc kinh tế sẽ hồi phục, dầu mỏ bắt đầu công việc bôi trơn nền kinh tế).
Việc các giếng dầu phải lạy người mua là có thật, nhưng giá giao ngay hiện tại đang khoảng 18$/thùng chứ không âm như mọi người lầm tưởng. Và việc mua bán này cũng không dễ dàng gì.
Trần Hữu