Hôm nay ngày 21/04/2020, giá dầu mỏ đã rơi vào trạng thái kỷ lục < 0 dola/ thùng dầu bởi lực cung vẫn giữ nhưng nhu cầu sử dụng giảm đáng kể, giao thông bị tê liệt, các bể dự trữ thì căng tràn không còn chỗ chứa.
Điều này chưa từng có trong lịch sử bởi ý nghĩa của dầu mỏ và các cuộc tranh chấp để có quyền khai thác thứ “vàng đen” này.
Bạn hẳn đã nghe đến cái tên RockeFeller! Đây là biểu tượng thành công của ngành công nghiệp Mỹ, ông có những triết lí rất hay tạo nên ý nghĩa cuộc sống truyền cảm hứng cho nhiều người. Nhưng ông được biết đến nhiều nhất với cái tên “Vua dầu mỏ”. Ông là điển hình cho giới tư bản Mỹ và trở thành tỷ phú như những cái tên nổi tiếng ngày nay: Bill Gate, Jeff Bezos, Mark Zuckerberg… vậy. Mô tả sự giàu có của Jeff Bezos như từ đầu năm nay, kể cả trong đại dịch thì khối tài sản của ông chủ Amazon đã tăng thêm 24 tỷ USD thì đầu thế kỷ 19 RockeFeller cũng vậy.
Hãy nhìn sâu hơn chiều dài lịch sử, trước cuộc cách mạng công nghiệp vào thế kỷ 15 – 17. Thời kì này các nước Tây Âu đã phát triển khoa học cực thịnh, bỏ xa phần còn lại của thế giới. Nhưng về sản lượng kinh tế, riêng Ấn Độ và Trung Hoa đã chiếm ⅔ tổng sản lượng thế giới, thì các nước Châu Âu chỉ là những người lùn.
Cuộc đổ bộ xâm chiếm châu lục, quốc gia, vùng lãnh thổ của chủ nghĩa đế quốc nhân danh khoa học mới khiến họ giàu lên. Các nước như Anh, Tây Ban Nha, Hà Lan, Pháp liên tục chạy đua mở rộng thuộc địa và khai thác tài nguyên của vùng đất mà thiên nhiên ban tặng cho nó như rừng cao su chẳng hạn.
Nguồn lực để tài trợ mở rộng về quy mô xâm chiếm toàn cầu không thể không kể tới các nhà tư bản. Đầu tiên họ tài trợ cho các cuộc viễn chinh, nơi có những cánh rừng cao su, khi tìm ra rồi thì cần có người làm thuê để khai thác mủ cao su, họ thuê người bản địa hoặc mua các nô lệ bị bắt từ các thuộc địa đến khai thác ở đây và đem lại khoản thu khổng lồ.
Cũng trong thời kì này, chiến tranh tranh chấp các thuộc địa nóng hơn bao giờ hết, nhu cầu vận chuyển các loại lương thực, khí tài, con người để cung cấp cho cuộc chiến. Các nhà khoa học đã tìm ra động cơ hơi nước (đây còn gọi là cuộc cách mạng 1.0) bằng cách sử dụng sức bật hơi nước đun sôi, nén nó lại, dẫn vào trong ống nhỏ, đẩy kéo piston lên xuống nối vào đầu kéo để làm một cỗ máy vận động.
Máy móc nhờ thế mà liên tục được sản xuất để phục vụ chiến tranh, ứng dụng vào công nghiệp và dân dụng, ở đó dầu mỏ có tác dụng bôi trơn, cung cấp khí đốt trong, làm nhiên liệu cho nhà máy điện hoặc thắp sáng, đun nấu…
“Mặt trời không bao giờ lặn trên nước Anh” bởi vì thuộc địa trải dài khắp thế giới, niềm tự hào của đế quốc Anh là ngành đường sắt với các tuyến đường sắt chằng chịt chiếm 90% tổng chiều dài đường sắt của cả thế giới. Tuyến đường sắt đem lại lợi thế vận chuyển rất nhanh, đi rất xa với khối lượng vô cùng lớn đưa nước Anh trở thành bá chủ.
Các dữ liệu khảo cổ cho thấy con người đã tìm ra dầu và sử dụng từ hơn 2000 năm trước nhưng không ứng dụng được nhiều trong thực tiễn nên không được chú trọng. Chắc họ không nghĩ rằng con cháu của mình rất nhiều năm sau sử dụng thứ nhiên liệu này vào khắp các ngành công nghiệp trọng yếu như giao thông, sản xuất, và cả chiến tranh …
Dầu lửa là cốt lõi từ khi cách mạng công nghiệp bùng nổ cho đến ngày nay! Bạn có thể nhìn dân số từ năm đầu công nguyên đến thế kỷ 18 là 913 triệu người, chỉ hơn 200 năm từ khi cách mạng công nghiệp, dân số đã tăng lên gần 8 tỉ người. Trong đó dầu lửa xuyên suốt các cuộc cách mạng: 1.0 (động cơ hơi nước), 2.0 (tạo ra điện), 3.0, 4.0 (từ điện tạo ra vô số). Nên ai làm chủ lĩnh vực khai thác dầu mỏ sẽ trở thành tỷ phú mà ngày nay ta đang chứng kiến sự giàu có của Dubai và các quốc gia Trung Đông.
Nhưng nếu chỉ nói về tính kinh tế mà bỏ qua chính trị sẽ là thiếu sót! Khoan dung không có trong gien của chúng ta, chỉ cần một chút khác biệt về màu da, tôn giáo, quan điểm … mà hai nhóm người có thể tiến tới xung đột. Hai chính thể ở cạnh nhau chỉ một năm là hợp lí hóa lí do chiến tranh. Hãy theo dõi thời sự thế giới và nhìn vào khu vực Trung Đông vẫn đang đánh nhau hàng ngày, chỉ 2 hôm trước thôi mới có thỏa thuận ngừng bắn ở Irag vì mục đích chống Covid.
Khoảng 30 năm trở lại đây, chúng ta mới sống trong hòa bình nhưng không phải các đế quốc bỗng một ngày thay đổi tính nết đột ngột thành “ghét chiến tranh, yêu hòa bình”. Lí do vì vùng đất không còn nhiều những tài nguyên, các tài nguyên thiên nhiên đã chuyển dịch sang bộ não con người. Bạn thử tưởng tượng nếu Trung Quốc xâm chiếm Mỹ để lấy được sự giàu có từ thung lũng Silicon hoặc màn ảnh HollyWood, thì những con người ở đó sẽ lên máy bay ngay khi quân đội Trung Quốc vừa đổ bộ đến bờ biển. Dù có chiếm cứ thì họ cũng chỉ có mảnh đất với những đồi cỏ, nhà cửa thưa thớt bằng gỗ và những tấm biển như “Hollywood”.
Tóm gọn lại, dầu mỏ ý nghĩa lớn nhất là kinh tế, đằng sau sự ủng hộ kinh tế là các thế lực chính trị, các bản tin kinh tế luôn cập nhật giá vàng, giá dầu, thị trường chứng khoán. Khi giá dầu từ mức đánh nhau để có, rồi rẻ hơn giá nước lọc và chuyển sang con số âm, hãy hiểu rằng nó đang báo hiệu sự khủng hoảng của kinh tế.
Tác giả: Minh Tiny